Mục lục
Bảo hiểm y tế đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của nhiều người. Tuy nhiên, với sự đa dạng của các loại hình bảo hiểm, người tiêu dùng thường gặp khó khăn trong việc lựa chọn. Vậy, đâu là sự khác biệt giữa các loại bảo hiểm y tế? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc này.
1. So sánh các loại hình bảo hiểm y tế
Hiện nay, bảo hiểm y tế có hai loại cơ bản bao gồm: Bảo hiểm y tế bắt buộc và Bảo hiểm y tế tự nguyện.
1.1. Giống nhau
Hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh: Người tham gia BHYT tự nguyện và bắt buộc đều được cơ quan bảo hiểm chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí khám chữa bệnh, chi mua thuốc men…
Bảo hiểm mang tính cộng đồng: Bảo hiểm sẽ dùng tiền đóng góp của phần đồng người tham gia BHYT để chia sẻ cho số ít người gặp vấn đề về sức khỏe.
1.2. Khác nhau
Bảng so sánh sự khác biệt giữa BHYT tự nguyện và bắt buộc:
| Tiêu chí | BHYT tự nguyện | BHYT bắt buộc |
| Bản chất | Là một hình thức bảo hiểm do Nhà nước tổ chức, cho phép người dân tự nguyện tham gia đóng phí để được hưởng các quyền lợi khám chữa bệnh. | Là một hình thức bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức, áp dụng cho một số đối tượng nhất định theo quy định của pháp luật. |
| Đối tượng tham gia | Các đối tượng còn lại | Doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị; cán bộ, công chức, viên chức; học sinh, sinh viên |
| Nguyên tắc hoạt động | Mang yếu tố lợi nhuận, không mang tính Nhà nước | Hoạt động phi lợi nhuận |
| Phạm vi hoạt động | Phạm vi xuyên quốc gia | Phạm vi trong nước |
| Mức đóng BHYT | Mức đóng góp tùy thuộc vào nhu cầu và khả năng tài chính | Dựa theo mức thu nhập, mức lương cơ sở theo quy định chung |
| Mức hưởng BHYT | Theo thỏa thuận quyền lợi, quy định trước, tỷ lệ thuận với mức đóng | Theo quy định chung của Luật bảo hiểm |
Mua BHYT tự nguyện hay bắt buộc sẽ phụ thuộc vào việc bạn thuộc nhóm đối tượng có thể tham gia loại hình bảo hiểm y tế nào
2. Nên mua BHYT tự nguyện hay bắt buộc?
Thực tế, mua BHYT tự nguyện hay bắt buộc sẽ phụ thuộc vào việc bạn thuộc nhóm đối tượng có thể tham gia loại hình bảo hiểm y tế nào. Dễ hình dung, BHYT bắt buộc sẽ bắt buộc tham gia với một số nhóm đối tượng nhất định. Trong khi đó, những nhóm đối tượng còn lại có thể lựa chọn tham gia BHYT tự nguyện (hoặc không tham gia BHYT tự nguyện).
Hiện nay, BHYT bắt buộc (áp dụng với người lao động trong các doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị; cán bộ, công chức, viên chức; học sinh, sinh viên…). Cụ thể:
Những nhóm đối tượng bắt buộc phải tham gia bảo hiểm y tế:
Theo Điều 1, Nghị định 146/2018/NĐ-CP ngày 17/10/2018 quy định chi tiết và hướng dẫn một số biện pháp thi hành một số điều của Luật bảo hiểm y tế, có 6 nhóm đối tượng tham gia BHYT. Cụ thể 6 nhóm đối tượng này gồm:
“(1) Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng;
(2) Nhóm do cơ quan BHXH đóng;
(3) Nhóm do ngân sách Nhà nước đóng;
(4) Nhóm được ngân sách Nhà nước hỗ trợ mức đóng;
(5) Nhóm tham gia BHYT theo hộ gia đình;
(6) Nhóm do người sử dụng lao động đóng.”
Trên đây là những so sánh và phân tích về các loại hình bảo hiểm y tế phổ biến tại Việt Nam. Bảo hiểm y tế, dù là bắt buộc hay tự nguyện, đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an sinh xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống. Việc hiểu rõ về các loại hình bảo hiểm sẽ giúp chúng ta đưa ra quyết định sáng suốt để bảo vệ sức khỏe tốt nhất.
